Государственное учреждение образования "Средняя школа №41 г.Гомеля"

Сем залатых правілаў для настаўніка.

1. Трэба любіць тое, што робіш і ісці наперад крок за крокам (І. Паўлаў).
2. Інтэлігентам нельга прыкінуцца (Д. Ліхачоў).
3. Ветлівасць выхоўваецца толькі ветлівасцю (У. Джэмс).
4. «Магічная дзясятка»: палічы да дзесяці перш, чым даць волю свайму гневу. І ён здасца вам агідным. (В. Джэмс).
5. Мудрэц шукае ўсё ў самім сабе, а дурань – у іншым чалавеку (Канфуцый).
6. Ніякая вялікая перамога не магчыма без маленькай перамогай над самім сабой (Л. Лявонаў).
7. Першыя крокі заўсёды самыя цяжкія (Р. Тагор).

Запаведзі маладому настаўніку.

1. Акуніцеся ў сваю працу і тады нішто не перашкодзіць табе плённа працаваць.
2. Будзь ветлівым – і будзеш смелым.
3. Не будзь саманадзейным і зможаш стаць лідэрам.
4. Умей патрабаваць і дараваць.
5. Вер ва ўнікальныя здольнасці кожнага вучня.
6. Будзь кампетэнтны і будзь упэўненым.
7. Вер, што кожнага вучня можна навучыць, толькі для гэтага патрэбны час.
8. Ажыццяўляй працэс навучання ў радасць.
9. Будзь для вучня не кіраўніком, а супернікам, тады ён зможа перасягнуць цябе.

Напамінак пачаткоўцу настаўніку.

1. Старанна рыхтуйся да ўрокаў. Абавязкова карыстайся паўрочным планам і прытрымлівайся ўсіх яго пунктаў. Вазьмі сабе за правіла наяўнасць паўрочнага плана з'яўляецца для цябе допускам на ўрок.
2. Ідучы на ўрок, ты павінен дасканала ведаць, куды прыйшоў, навошта, што будзеш рабіць, ці будзе гэта эфектыўна.
3. Прыходзь у клас да званка, каб прыгатаваць усё неабходнае для правядзення ўрока.
4. Агледзь клас, асабліва недысцыплінаваных вучняў. Старайся паказаць прыгажосць і прывабнасць арганізаванага пачатку ўрока, імкніся да таго, каб на гэта з кожным разам сыходзіла ўсё менш і менш часу.
5. Энергічна пачынай урок. Не пытайся: «Хто не падрыхтаваў хатняе заданне?» - гэта прывучае школьнікаў да думкі, што хатняе заданне можна не выконваць. Вядзі ўрок так, каб кожны вучань быў увесь час заняты справай. Памятай: паўзы, марудлівасць, бяздзейнасць – ворагі дысцыпліны.
6. Захапляйце вучняў цікавым зместам матэрыялу, стварэннем праблемных сітуацый, мазгавым штурмам. Кантралюйце тэмп урока, дапамагайце слабым паверыць у свае сілы. Трымайце ў поле зроку ўвесь клас. Асабліва назірайце за тымі, у каго няўстойлівая ўвага. Папярэджвайце спробы парушыць працоўны парадак.
7. Часцей звяртайцеся з просьбамі, пытаннямі да тых навучэнцаў, якія адцягваюцца на ўроку, займаюцца староннімі справамі.
8. Каментуючы адзнакі ведаў імкніцеся быць дзелавым, зацікаўленым. Назавіце вучню, над чым яму неабходна папрацаваць, каб атрымаць лепшую адзнаку.
9. У канцы ўрока дай агульную адзнаку класу і асобным вучням. Няхай дзеці адчуюць задаволенасць ад вынікаў сваёй працы. Старайся заўважаць пазітыўнае ў працы недысцыплінаваных вучняў, але не рабі гэта часта і незаслужана, за нязначныя намаганні.
10. У выпадку недысцыплінаванасці навучэнцаў старайся абыходзіцца без дапамогі іншых. Памятай: навядзенне дысцыпліны з дапамогай чужога аўтарытэту не дасць карысці, а толькі нашкодзіць. Па падтрымку лепш звярнуцца да класа.

Парады вопытных калег маладому настаўніку.

1. Перад урокам праверце ці ўсё на месцы, ці няма лішніх прадметаў у дошкі, на стале, ці чыста ў класе.
2. Рацыянальна выкарыстоўвайце кожную хвіліну ўрока.
3. Растлумачце вучням мэту, задачы, урока.
4. Тлумачачы новы матэрыял, імкніцеся вылучыць праблемы, прапануйце вучням вырашаць іх самастойна.
5. Не спяшаецеся выпраўляць памылку вучня, лепш калі яе выправяць навучэнцы.
6. Старайцеся арганізаваць самастойную работу на ўроку – прапануйце навучэнцам больш пісаць, вырашаць прыклады, тварыць.
7. На ўроку кожны вучань павінен быць навідавоку, да кожнага шукайце індывідуальны падыход.
8. Выкарыстоўвайце ўсе магчымасці для рэалізацыі прынцыпаў развіваючага навучання.
9. Зважайце на выхаваўчыя аспекты ўрока: працавітасць, беражлівасць, здольнасці, прыязнасць.
10. Хатняе заданне давайце дыферэнцыравана, з падрабязным тлумачэннем, да званка. Не затрымлівайце вучняў пасля званка.
11. Памятайце: кожны ўрок асаблівы, не павінен быць падобны на папярэднія .
12. Наведвайце ўрокі старэйшых настаўнікаў. Ужывайце ў сябе іх пазітыўны досвед.
13. Памятайце, што найвышэйшы педагагічны поспех – гэта ўсмешка на твары вучня.

Парады для маладога настаўніка

1. Прыходзьце ў кабінет крыху раней званка, пераканайцеся, ці ўсё гатова да ўрока, ці добра расстаўлена мэбля, ці чыстая дошка, ці падрыхтаваны ТСО, наглядныя дапаможнікі. Заходзьце ў клас апошнім. Дамагайцеся, каб усе навучэнцы віталі Вас арганізавана. Агледзіце клас, асабліва - недысцыплінаваных рабят. Старайцеся паказаць навучэнцам прыгажосць і прывабнасць арганізаванага пачатку ўрока, імкнецеся да таго, каб на гэта ішло кожны раз усё менш і менш часу.

2. Не марнуйце часы на пошукі старонкі Вашага прадмета ў класным часопісе, яе можна прыгатаваць на перапынку. Не прывучайце дзяжурных пакідаць на стале настаўніка цыдулку з прозвішчамі адсутных.

3. Пачынайце ўрок энергічна. Не задавайце пытанне: Хто не выканаў хатняе заданне? - гэта прывучае навучэнцаў да думкі, быццам невыкананне хатняга задання - справа непазбежная. Вядзіце ўрок так, каб кожны вучань увесь час быў заняты справай, падушыце: паўзы, марудлівасць, гультайства - бізун дысцыпліны.

4. Захапляйце навучэнцаў цікавым зместам матэрыялу, стварэннем праблемных сітуацый, разумовай напругай. Кантралюйце тэмп урока, дапамагайце слабым паверыць у свае сілы. Трымайце ў поле зроку ўвесь клас. Асабліва сочыце за тымі, у каго ўвага не-ўстойлівая, хто адцягваецца. Прадухіляйце спробы парушыць працоўны парадак.

5.  Матывуючы адзнакі ведаў, надайце сваім словам дзелавы, зацікаўлены характар. Назавіце вучню над чым яму трэба папрацаваць, каб заслужыць больш высокую ацэнку.

6. Сканчайце ўрок агульнай ацэнкай класа і асобных навучэнцаў. Няхай яны адчуваюць задавальненне ад вынікаў сваёй працы. Паспрабуйце заўважыць станоўчае ў працы недысцыплінаваных рабят, але не рабіце гэта занадта часта і за невялікія намаганні.

7. Спыняйце ўрок са званком. Нагадайце аб абавязках дзяжурнага.

8. Утрымлівайцеся ад залішніх заўваг.

9. Пры недысцыплінаванасці навучэнцаў старайцеся абыходзіцца без дапамогі іншых. Памятайце: наладжванне дысцыпліны пры дапамозе чужога аўтарытэту не дае вам карысці, а хутчэй шкодзіць. Лепш звернецеся за падтрымкай класу.

Напамінак маладому настаўніку пры падрыхтоўцы да ўрока

1.    Вызначыце вучэбна-выхаваўчыя задачы цэлай тэмы.

2.    Прадумайце, якія з іх будуць вырашацца на дадзеным уроку, што галоўнае ў матэрыяле ўрока.

3.    Вывучыце метадычныя дапаможнікі да правядзення ўрока.

4.    Сур'ёзна прадумайце метадычныя задачы падручніка і магчымага спалучэння тэмы з задачамі ўрока.

5.    Не забудзьцеся, што УУП у цэлым і яго найважнейшая частка - урок, падпарадкоўваюцца аб'ектыўным законам дыдактыкі і педагагічнай псіхалогіі.

6.    Вырашыце, якія ўменні і навыкі будзеце адпрацоўваць на дадзеным уроку.

7.    Ці ўсё вамі адпрацавана з паўтарэння для глыбейшага вывучэння засваення новага матэрыялу.

8.    У плане выразна адлюструйце метады, прыёмы, сродкі навучання, кампазіцыю ўрока - гэта будзе вашай творчасцю.

9.    Не забудзьцеся аб міжпрадметных сувязях, аб асноўных ведах, якія з'яўляюцца стрыжневымі ў дадзеным курсе.

10. Няхай арыенцірам для вас служыць абавязковы мінімум зместу адукацыі па прадмеце. Нормы ацэнкі ведаў, уменняў і навыкаў павінны быць вядомы і вучням.

11. Паказчыкам падрыхтаванасці да ўрока служыць выкананне хатняй працы вучнем.

12. Паспрабуйце "прымерыць" свой урок не толькі да ўсяго класа, але і да розных вучняў. Як ліквідаваць прабелы ў іх ведах, як папярэдзіць памылкі - гэта і ёсць індывідуальны падыход, без якога не дабіцца глыбокіх і трывалых ведаў.

13. Падумайце, што заўтрашнія заняткі былі злучаны са сваёй сістэмай вывучэння той ці іншай тэмы. Няхай кожны ўрок - закончанае цэлае, але ён - звяно ўсяго навучальнага і выхаваўчага працэсу.

Рэкамендацыі маладым настаўнікам

· Умей радавацца маленькім поспехам сваіх вучняў і суперажываць іх няўдачам.

· Ты вельмі блізкі чалавек для свайго вучня. Пастарайся, каб ён быў заўсёды адкрыты для цябе. Стань яму сябрам і настаўнікам.

· Не бойцеся прызнацца ў сваім няведанні якога-небудзь пытання. Будзь разам з імі ў пошуку.

· Паспрабуйце усяліць у вучня веру ў сябе, у яго поспех. Тады многія вяршыні для яго стануць пераадольнымі.

· Не патрабуйце на ўроку "ідэальнай дысцыпліны". Не будзьце аўтарытарным. Памятайце, урок - гэта часцінка жыцця дзіцяці. Ён не павінен быць скаваным і заціснутым. Фармуйце ў ім асобу адкрытую, захопленую, раскаваную, здольную тварыць, усебакова развітую.

· Імкнецеся да таго, каб вашы ўрокі не сталі шаблоннымі, праведзенымі "па трафарэце". Няхай на ўроках здзяйсняюцца адкрыцці, нараджаюцца ісціны, пакараюцца вяршыні, працягваюцца пошукі.

· Кожная сустрэча з настаўнікам для бацькоў павінна стаць карыснай і дзейснай. Кожны збор - узброіць іх новымі ведамі з вобласці педагогікі, псіхалогіі, працэсу навучання.

· Заходзьце ў клас з усмешкай. Пры сустрэчы зазірніце кожнаму ў вочы, даведайцеся яго настрой і падтрымай, калі яму сумна.

· Нясіце дзецям добрую энергію і заўсёды памятаеце, што "вучань - гэта не пасудзіна, якую неабходна напоўніць, а паходня, які трэба запаліць".

· Памятайце, двойка вельмі шкодная і для фармавання характару. Знайдзіце магчымым не захапляцца гэтай адзнакай. Будзь у пошуку магчымасці знайсці шлях пераадолення напатканай няўдачы.

· Памятайце, кожны ваш урок павінен быць няхай маленькім, але крокам наперад, да пазнавання новага, невядомага.

· Вучань заўсёды ў навучанні павінен пераадольваць цяжкасць. Бо толькі ў цяжкасці развіваюцца здольнасці, неабходныя для іх пераадолення. Умейце вызначыць "планку" цяжкасці. Яна не павінна быць завышанай ці прыніжанай.

· Вучыце сваіх вучняў працаваць. Не шукайце лёгкага шляху ў навучанні. Але памятайце, як важна падтрымаць, падбадзёрыць, быць побач у цяжкай сітуацыі. Адчувайце, дзе неабходныя ваша плячо, вашыя веды, ваш досвед.

· Калі з двух балаў думаеш, які абраць, - не сумнявайся, пастаў вышэйшы. Павер у дзіця. Дай яму крылы. Дай яму надзею.

· Не хавайце ад дзяцей сваіх добрых пачуццяў, але памятайце: сярод іх ніколі не павінна быць асаблівага месца для "любімчыкаў". Паспрабуйце ў кожным дзіцяці ўбачыць наканаванае яму, адкрыйце яго яму самому і развейце ў ім тое ўтоенае, пра што ён і не падазрае.

· Памятайце аб тым, што дзіцяці павінна быць цікава на ўроку. Толькі калі цікава, дзіця становіцца ўважлівым.

· У зносінах з бацькамі сваіх вучняў памятайце, што іх дзеці - самае дарагое ў жыцці. Будзьце разумныя і тактоўныя. Знаходзьце патрэбныя словы. Паспрабуйце не пакрыўдзіць і не прынізіць іх годнасць.

· Не бойцеся папрасіць прабачэння, калі апынуўся няправы. Ваш аўтарытэт у вачах вучняў толькі павысіцца. Будзьце цярплівымі і да іх памылак.

· Жывіце з дзецьмі поўным жыццём. Радуйцеся і засмучайцеся разам з імі. Захапляйцеся і дзіўцеся. Жартуйце. Вучыце быць нецярплівымі да хлусні і гвалту. Вучыце справядлівасці, упартасці, праўдзівасці.

· Не выхоўвайце занадта саманадзейных - іх будуць пазбягаць; занадта сціплых - іх не будуць паважаць; занадта балбатлівых - на іх не будуць звяртаць увагі; занадта маўклівых - з імі не будуць лічыцца; занадта суровых - ад іх адмахнуцца; занадта добрых - іх растопчуць.

· Будзьце аптымістамі! Педагогіка - навука асабліва аптымістычная (зрэшты, як і любая навука; песімістычны толькі дылетантызм).

· Не бянтэжцеся і не бойцеся нічога: вопытныя настаўнікі ведаюць яшчэ менш за вас, вы яшчэ нешта памятаеце, а яны ўжо ўсё даўно забыліся. 

· Не забывайце: у педагогіцы вырашальнае значэнне мае першы момант уваходу ў клас, першыя ўрокі, першае знаёмства з дзецьмі - усё першае. 

· Памятайце: ваша галоўная справа - гэта зносіны з дзецьмі. Умейце адчуваць радасць ад сустрэчы з дзіцем. Сумных дзеці ціха ненавідзяць. 

· Давайце сваё цяпло, ласку не тым, хто на іх напрошваецца ці хто вам падабаецца, а тым, каму гэта асабліва неабходна. 

 · Вучыцеся вітацца з дзецьмі, гэта вельмі важна. Тонам, якім вы кажаце простае "добры дзень", таксама можна выхоўваць. 

· Паспрабуйце ўсімі магчымымі спосабамі даведацца аб вашых дзецях усю паднаготную: як яны вучыліся, як жылі, якімі былі раней, літаральна з пялёнак. Гэта потым абавязкова дапаможа вам рабіць педагагічны аналіз. 

· Хваліце самога сябе тры разы на дзень: раніцай, днём і ўвечары. Ужывайце такую магічную формулу самаўнушэння: "Я - геніяльны, найвялікшы, дасканалы Педагог, усім Педагогам Педагог; мяне дзеці слухаюць, мяне бацькі паважаюць, мяне адміністрацыя кахае, а ўжо як я сам сябе кахаю, гэта і сказаць нельга". 

· Умейце быць лянівым! Недахоп шматлікіх педагогаў у тым, што яны развіваюць бурную дзейнасць, але забываюцца думаць. Памятайце: думаць - ваш галоўны абавязак. 

· Будзьце заўсёды вытрыманыя, цярплівыя, ураўнаважаныя.

                                                    "Настаўнік - будзь чалавекам!" (П. П. Блонскі).